Avrupa Birliği (AB) başkanları, Gazze Şeridi’ndeki Filistinlilere ihtiyaç duydukları tüm insani yardımların ulaştırılması için acil eylem çağrısında bulundu.
Bu amaçla Avrupalı liderler çatışmaların durdurulmasını ve insani yardım koridorlarının açılmasını talep etti.
İspanya’nın İsrail ile Hamas arasında “ateşkes girişimi” talebi üstte yoğun tartışmalara yol açtı.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz bu öneriye karşı çıktı.
AB hükümeti ve devlet liderleri İsrail-Filistin sorununu görüşmek üzere Perşembe öğleden sonra Brüksel’de bir araya geldi.
Yaklaşık 5 saat süren zirvede, özellikle “ateşkes” teriminin kullanımı konusunda anlaşmazlıklar çıktı.
Hafta başında Lüksemburg’da düzenlenen AB Dışişleri Bakanları toplantısında olduğu gibi, “ateşkes” ve “düşmanlıklarda insani duraklama” terimlerinin kullanımı konusunda da görüş ayrılığı yaşandı. Bu nedenle dışişleri bakanları toplantısından ortak bir açıklama çıkmadı.
Brüksel’deki tepede, İspanya Başbakanı Pedro Schez’in İsrail ile Hamas arasında ateşkes için Avrupa Birliği’nin (AB) devreye girmesi yönündeki önerisi yoğun tartışmalara neden oldu.
Brüksel’deki AB kaynaklarına göre bu öneriye en sert muhalefet Almanya Başbakanı Olaf Scholz’dan geldi.
Belçika’da yayımlanan De Standaard gazetesinin haberine göre Scholz, “ateşkes” tabirine karşı çıkarak, “Bunun İsrail’in kendini savunma hakkını ortadan kaldıracağını” savundu.
Almanya Şansölyesi, “İsrail son derece insani ilkelere sahip bir demokrasidir. “İsrail ordusunun uluslararası hukuk kurallarına saygı duyduğundan hiç şüphem yok” dedi.
İspanya’nın yanı sıra İrlanda ve Belçika gibi üye ülkeler de “daha kapsamlı bir ateşkes” önerisini savunuyorlardı.
Ancak Macaristan, Çek Cumhuriyeti, Avusturya ve Almanya gibi ülkeler İsrail’e baskıdan ziyade Hamas’ın durdurulması gerektiğini vurguladı.
Bu ülkeler, Gazze’ye gönderilecek yardım malzemelerinin, AB’nin terör örgütü olarak tanımladığı Hamas yönetiminin eline geçmesinden duydukları kaygıyı dile getirdi.
Uzun tartışmaların ardından başta Belçika olmak üzere pek çok üye, “Şartlara takılıp kalmanın önemli olmadığı, önemli olan yardımın bir an önce Gazze halkına ulaşması” konusunda hemfikir oldu.
AB liderleri “çatışmalarda insani yardımın duraklatılması” terimi üzerinde anlaştılar.
Toplantının ardından yayınlanan ortak açıklamada, “Gazze’de kötüleşen insani durumdan derin kaygı duyduğumuz” vurgulanarak, bölgedeki sivillere “hızlı, güvenli ve engelsiz insani erişim ve yardım” çağrısında bulunuldu.
AB liderleri bunun için insani koridorların açılması ve çatışma alanlarından kaçınılması gerektiğini belirtti.
AB kaynakları, insani koridorların hem karadan hem de denizden açılması seçeneğinin değerlendirildiğini belirtiyor.
AB liderlerinin açıklamasında şunlar belirtildi:
“Avrupa Birliği, sivil nüfusu korumak, yardım sağlamak ve gıda, su, tıbbi bakım ve barınağa erişimi kolaylaştırmak için bölgedeki ortaklarıyla yakın işbirliği içinde çalışacaktır. Bu tür yardımların terör örgütleri tarafından kötüye kullanılmaması sağlanmalıdır.”
Avrupalı başkanlar, Hamas’ın 7 Ekim’de gerçekleştirdiği eylemi bir kez daha kınadı ve bunun bir “terör saldırısı” olduğunu vurguladı.
AB liderleri de İsrail’in kendisini savunma hakkına sahip olduğunu belirterek, uluslararası hukuka uygun hareket etmesi gerektiğinin altını çizdi.
Liderler, İsrail’e “şiddetin orantılı olması ve her şeyden önce sivilleri hedef almaması” çağrısında bulundu.
AB liderleri ayrıca Hamas’ın elindeki rehinelerin koşulsuz serbest bırakılması çağrısını yineledi ve “Hamas’ın saf sivilleri canlı kalkan olarak kullanmasını” kınadı.
Uzun vadede AB, İsrail-Filistin çatışmasında iki devletli çözüme bağlı kalmaya devam edecek.
Belçika kamu yayıncısı VRT’nin haberine göre, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez’in “İsrail-Filistin gerilimine ilişkin kısa vadede uluslararası bir barış konferansı düzenlenmesi” önerisi AB başkanlarından da destek aldı.
Zirve sonrasında hazırlanan sonuç bildirgesinde İsrail’e yönelik oldukça temkinli ifadeler yer aldı.
Hollandalı kamu yayıncısı NOS’a göre AB liderleri, geçtiğimiz hafta İsrail’i eleştiren açıklamaları nedeniyle yoğun eleştirilere maruz kalan Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Guterres’in durumuna düşmemek istiyordu.
